H Νόσος Parkinson αποτελεί μια χρόνια προοδευτική εκφυλιστική διαταραχή του ΚΝΣ, που οφείλεται στην απώλεια νευρικών κυττάρων ορισμένων βασικών γαγγλίων του εγκεφάλου (μέλαινα ουσία) τα οποία παράγουν ντοπαμίνη. Έλλειψη της ντοπαμίνης στα πρώιμα στάδια της νόσου προκαλεί κινητικά προβλήματα όπως βραδυκινησία, τρόμο, ακαμψία και δυσχέρεια στη βάδιση. Σε προχωρημένα στάδια εμφανίζονται και άλλες διαταραχές, αισθητηριακές και ψυχιατρικές.
Έχει συνδεθεί με σημαντική ανικανότητα και χαμηλή ποιότητα ζωής. Η μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι τα 60 έτη, και το μέσο διάστημα από την εμφάνιση της νόσου μέχρι το θάνατο είναι 15 χρόνια.
ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
- Η ηλικία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου, παρόλο που 10% των ατόμων που νοσούν είναι μικρότεροι από 45 ετών.
- Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι το οικογενειακό ιστορικό για νόσο του Πάρκινσον, έκθεση σε φυτοφάρμακα και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες.
- Οι Μη καπνιστές έχουν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν τη νόσο.
- Οι Μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και οι άνδρες, που λαμβάνουν χαμηλή ποσότητα καφεϊνης, φαίνεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης
ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Οι κινητικές διαταραχές της Νόσου Parkinson είναι πολύ σύνθετες και αλληλένδετες με δυσμενείς συνέπειες τόσο για την υγεία των πασχόντων όσο και για την ποιότητα ζωής τους.
- Τρόμος: είναι ένα από τα πρώτα και βασικά συμπτώματα της νόσου. Ξεκινά από τη μία πλευρά του σώματος, συνήθως με το ένα χέρι και με συχνότητα 3-7 HZ.
- Bραδυκινησία: ο ασθενής δυσκολεύεται κατά την μετακίνησή του. Στην προσπάθειά του αυτή τα βήματά του είναι μικρά.
- Δυσκινησία: μη φυσιολογικές κινήσεις (του κεφαλιού, των κάτω άκρων) εξαιρετικά κουραστικές.
- Aκαμψία: παρατηρείται αυξημένος μυϊκός τόνος, κυρίως στους καμπτήρες μύες του κορμού και των κάτω άκρων, με αποτέλεσμα την εμφάνιση κύφωσης.
- Αστάθεια: εμφανίζεται συνήθως στα τελευταία στάδια της νόσου και οφείλεται στην απώλεια των αντανακλαστικών της στάσης.
- Πάγωμα της βάδισης: είναι μια μορφή ακινησίας που επηρεάζει τα χέρια, τα βλέφαρα, αλλά κυρίως τα πόδια. Ο ασθενής εκδηλώνει μια ξαφνική, αλλά παροδική ανικανότητα να μετακινηθεί.
- Δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος: ορθοστατική υπόταση, στυτική δυσλειτουργία κ.ά.
- Νευροψυχιατρικές διαταραχές: κατάθλιψη, άγχος, απάθεια, παραισθήσεις, άνοια, ελλειμματική προσοχή.
- Διαταραχές ύπνου: υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας, διατάραξη αναπνοής στη διάρκεια του ύπνου, κόπωση.
- Αισθητήρια συμπτώματα: πόνος, διαταραχή όσφρησης, οπτική διαταραχή (θολή όραση, διπλωπία κ.ά.), υποσμία (μειωμένη ικανότητα όσφρησης).
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα συμπτώματα της Νόσου Parkinson (που ονομάζονται εξωπυραμιδικά) μπορεί να εμφανιστούν και σε:
- Κρανιοεγκεφαλική κάκωση, είτε μεμονωμένη, είτε σε χρόνια επαναλαμβανόμενα χτυπήματα
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Ορισμένα φάρμακα
- Εγκεφαλίτιδα
- Κάποια σπάνια νοσήματα όπως η Προοδευτική Υπερπυρηνική Παράλυση (Progressive Supranuclear Palsy), η Ατροφία Πολλαπλών Συστημάτων (Multiple System Atrophy).
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Πολλές μελέτες τα τελευταία χρόνια εστιάζουν στην ανεύρεση θεραπειών για επιβράδυνση ή διακοπή της Νόσου Parkinson. Οι υπάρχουσες θεραπείες σήμερα δε μπορούν να το πετύχουν, αλλά βοηθούν να αυξηθεί η καθημερινή λειτουργικότητα και να βελτιωθούν ορισμένα συμπτώματα της νόσου.
Οι ασθενείς με Νόσο Parkinson μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά από ένα εντατικό πρόγραμμα αποκατάστασης με βάση την φυσικοθεραπεία, την εργοθεραπεία και τη λογοθεραπεία και ψυχολογική υποστήριξη.
Ο εγκέφαλος είναι ικανός να σχηματίζει και να αναδιοργανώνει συνδέσεις, μια ιδιότητα γνωστή ως πλαστικότητα. Υπάρχουν δεδομένα που υποστηρίζουν πως η άσκηση πιθανώς να ευοδώνει την ιδιότητα αυτή. Η άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην βελτίωση της προσοχής, της σκέψης και της μνήμης. Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να ωφελεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μάθηση. Η άσκηση είναι η προσχεδιασμένη, δομημένη και επαναλαμβανόμενη σωματική δραστηριότητα. Η άσκηση συμπληρώνει:
- τις υπόλοιπες σωματικές δραστηριότητες
- τα φάρμακα
- το χειρουργείο
- την φυσικοθεραπεία
- την εργοθεραπεία.
Τα προγράμματα άσκησης μπορούν να σας βοηθήσουν να παραμείνετε ενεργοί και να ανταπεξέρχεστε στις καθημερινές σας δραστηριότητες.
Στο Attica Κέντρο Αποθεραπείας & Αποκατάστασης, με την πολυετή εμπειρία του καταρτισμένου προσωπικού και τα σύγχρονα μηχανήματα του, οι ασθενείς με Νόσο Parkinson δύνανται να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Σημαντικό κομμάτι της θεραπείας είναι και η εκμάθηση τεχνικών, ώστε η ζωή του ασθενή να γίνει πιο εύκολη.
Με την φυσικοθεραπεία δεν μπορούμε να αναστείλουμε την εξέλιξη της νόσου, αλλά μπορούμε:
- Να διατηρήσουμε την σωστή λειτουργία όλων των αρθρώσεων
- Να διατηρήσουμε την ελαστικότητα και δύναμη των μυών
- Να επιτύχουμε βελτίωση της στάσης του σώματος
- Να επιτύχουμε βελτίωση της ισορροπίας
- Να επανεκπαιδεύσουμε τη διαδικασία βάδισης
- Να επιτύχουμε βελτίωση της βραδυκινησίας
- Να βοηθήσουμε στην προσαρμογή στις διάφορες καθημερινές καταστάσεις (ξεκίνημα, σταμάτημα, ανηφορικό έδαφος, ανώμαλο έδαφος κλπ.
Συστήνεται η συμμετοχή μελών της οικογένειας στις θεραπείες, καθώς μαθαίνουν και οι ίδιοι πώς μπορούν να βοηθούν.
Είναι απαραίτητη, αναλαμβάνει την βελτίωση του λεπτού κινητικού συντονισμού και την επανεκπαίδευση ασθενούς και φροντιστών σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής με σκοπό την αυτονομία του ασθενούς.
Είναι σημαντική και εφαρμόζεται σε μεγάλο αριθμό ασθενών, καθώς η υποφωνία (μείωση της έντασης της φωνής) και άλλες διαταραχές φώνησης και κατάποσης απαντώνται προϊούσης της νόσου.
Η ψυχολογική στήριξη και η συμβουλευτική ασθενούς και περιβάλλοντος πρέπει να εφαρμόζονται πρώιμα και να ακολουθούν όλη την προσπάθεια της αποκατάστασης.