Το Σύνδρομο Guillain – Barre αποτελεί ένα νευρολογικό αυτοάνοσο νόσημα άγνωστης αιτιολογίας, το οποίο επηρεάζει τα περιφερικά νεύρα, δηλαδή αυτά που βρίσκονται εκτός του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης.
Τα αυτοάνοσα νοσήματα παρουσιάζονται όταν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού το οποίο συνήθως προστατεύει από μικροοργανισμούς που εισβάλλουν για να βλάψουν το σώμα, ξαφνικά βλέπει τα κύτταρα του οργανισμού σαν ξένα και ξεκινά να τους επιτίθεται. Έχει διαπιστωθεί πως εμφανίζεται συχνά μετά από βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη του αναπνευστικού ή γαστρεντερικού συστήματος ή κατόπιν εμβολιασμού.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Παρουσιάζεται σε οποιαδήποτε ηλικία και αφορά τόσο το γυναικείο όσο και το ανδρικό φύλο. Είναι σπάνια ασθένεια και εμφανίζεται με συχνότητα 1 ή 2: 100.000 ανθρώπους.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα πρώτα συμπτώματα είναι αιμωδία -που ενίοτε μοιάζει με τσιμπήματα από βελόνες- και αδυναμία στα κάτω άκρα μπορεί να εμφανιστούν σε μια μέρα. Αυτά τα συμπτώματα μπορούν να εξαπλωθούν στα άνω άκρα- θωρακική χώρα και ο ασθενής νιώθει όλο και πιο κουρασμένος.
Στην κλινική εξέταση του ασθενή από το γιατρό διαπιστώνεται εξαφάνιση ή μείωση των αντανακλαστικών του. Όταν η νόσος είναι πιο προχωρημένη θα παρατηρηθούν μεγάλες προσβολές στο νευρικό σύστημα, άρα θα υπάρχουν όλο και μεγαλύτερες διαταραχές στην λειτουργία του οργανισμού, μέχρι που κάποιοι μύες παραλύουν πλήρως η παράλυση μπορεί να επηρεάσει την αναπνοή και την λειτουργία της καρδιάς.
Τα συμπτώματα μπορούν να εξελιχθούν μέσα σε μερικές ώρες ή μέρες ή ακόμα εβδομάδες.
Διαφορική διάγνωση πρέπει να γίνει από νευροπάθειες από άλλα αίτια, όπως βαρέα μέταλλα, βιομηχανικά προϊόντα, από οργανικά αίτια όπως, διαβήτης, καρκίνος, από ανεπάρκειες βιταμινών όπως Β12 και φυλλικό οξύ ή από φάρμακα, όπως ο χρυσός, η μετρονιδαζόλη κ.α., και τέλος από κληρονομικές πολυνευροπάθειες, όπως η νόσος Charcot-Marie-Tooth.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Το Σύνδρομο Guillain Barre είναι ένα σύνολο σημείων και συμπτωμάτων που προκύπτουν από τη φλεγμονή και καταστροφή του περιφερικού περιβλήματος των περιφερικών νεύρων. Πρόκειται για μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που χρήζει νοσηλείας. Αρκετοί από τους ασθενείς θα χρειασθούν αναπνευστική υποστήριξη. Κάποια μόνιμη νευρολογική βλάβη μπορεί να παραμείνει στο 15 με 20% ενώ το ποσοστό θνητότητας είναι μικρότερο από 5%.
Ο γιατρός θα βασιστεί αρχικά στο ιστορικό του ασθενή και στην κλινική εξέταση.
Προκειμένου να διαγνωστεί ένας ασθενής με Σύνδρομο Guillain-Barré θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από:
- Συμμετρική περιφερική μυϊκή αδυναμία, που αρχίζει από τα πόδια ανεβαίνει γρήγορα σε λίγες ημέρες προς τα χέρια, και συνοδεύεται από διαλείπουσες παραισθησίες
- Απώλεια μυϊκού τόνου
- Μειωμένα αντανακλαστικά και στη συνέχεια απώλεια 100% των εν τω βάθει αντανακλαστικών
- Απώλεια αισθητικότητας με κατανομή τύπου «κάλτσας»
- Συμμετοχή του προμήκη με αμφοτερόπλευρη προσωπική και στοματοφαρυγγική πάρεση
- Δυσκαταποσία
- Παράλυση των αναπνευστικών μυών
- Διακύμανση αρτηριακής πίεσης
- Απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης.
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Τα άτομα με Σύνδρομο Guillain-Barre χρειάζονται κατάλληλη θεραπεία πριν και κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής τους. Η προσπάθεια αποκατάστασης της υγείας ενός ασθενούς με Σύνδρομο Guillain-Barre δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει αποκλειστικά νοσοκομειακή περίθαλψη και λήψη φαρμάκων, αλλά θα πρέπει επίσης να προσανατολίζεται και στα μακροπρόθεσμα επακόλουθα του σύνδρομο Guillain-Barre και στις επιπτώσεις του στην καθημερινή ζωή των ασθενών που είναι σωματικές, συναισθηματικές και ψυχοκοινωνικές, συνήθως μακράς διαρκείας.
Για έναν ασθενή με εκδήλωση σοβαρών συμπτωμάτων από το Σύνδρομο Guillain-Barre αποτελεί η εφαρμογή προγράμματος αποκατάστασης εντός εξειδικευμένης δομής.
Η Διεπιστημονική Ομάδα του Attica Κέντρο Αποθεραπείας & Αποκατάστασης, υπό την καθοδήγηση του Ιατρού Αποκατάστασης (Φυσιάτρου), οργανώνει το εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης για κάθε ασθενή ξεχωριστά.
• Παθητική κινητοποίηση (διατήρηση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων )
• Ενεργητικές ασκήσεις (για αύξηση της μυϊκής ισχύoς)
• Αερόβια άσκηση (παθητικό ποδήλατο κ.α.)
• Αναπνευστική Φυσικοθεραπεία (ενδυνάμωση των αναπνευστικών μυών)
• Αντιμετώπιση του πόνου (ηλεκτροθεραπεία , υπέρηχο, TENS κ.α.)
• Ενδυνάμωση μυών άνω και κάτω άκρων (μυϊκός ηλεκτρικός μηχανισμός)
• Εκπαίδευση ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας (Thera Τraining, Thera Βand, BalanceTutor)
• Συντονισμό κινήσεων
• Επανεκπαίδευση βάδισης (με χρήση βοηθημάτων όπως νάρθηκες, μπαστούνι κ.α.)
Η σημασία της εφαρμογής λογοθεραπείας είναι μεγάλη για ασθενείς με Σύνδρομο Guillain-Barre και στοχεύει στην ασφαλή διατροφή των ασθενών, ιδιαίτερα για εκείνους που παρουσιάζουν οροφαρυγγική αδυναμία με προκύπτουσα δυσφαγία και δυσαρθρία. Η αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ ενός ασθενή με Σύνδρομο Guillain-Barre και των θεράποντων Ιατρών είναι επιτακτική για τη βελτίωση της λειτουργικής ανεξαρτησίας του ασθενή και την επιτυχή κοινωνική του επανένταξη.
Στοχεύει στην εκπαίδευση της λειτουργικής επανεκπαίδευσης που αφορά στην κινητική εκπαίδευση και σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής (αυτοεξυπηρέτηση, εργασία, οικεία, οικογένεια, κοινωνικές επαφές και ελεύθερος χρόνος).
Η υδροθεραπεία παρέχει ένα περιβάλλον στο οποίο ασθενείς με περιορισμένη μυϊκή δύναμη μπορούν να πραγματοποιούν κινήσεις, καθιστώντάς την βασική επιλογή εφαρμογής κατά την αρχική προσπάθεια αποκατάστασης ενός ασθενή με Σύνδρομο Guillain-Barre. Μετέπειτα, η υδροθεραπεία εξακολουθεί να είναι πολύτιμη, καθώς διευκολύνει την αποκατάσταση της ισορροπίας κινήσεων, την προπόνηση βαδίσματος και την κολύμβηση ως δραστηριότητα που ενισχύει λειτουργικές δεξιότητες του ασθενή.
- Η υποστήριξη της ισορροπίας και κίνησης του κεφαλιού και του κορμού έναντι της βαρύτητας
- Στη διατήρηση του κέντρου βάρους ευθυγραμμισμένου και ισορροπημένου πάνω από τη βάση στήριξης
- Στη σταθεροποίηση του σώματος ενώ κάποια μέρη του σώματος κινούνται.
Τα άτομα που εκδηλώνουν το Σύνδρομο Guillain-Barre συνήθως ακολουθούν τη κάτωθι πορεία εξέλιξης των συναισθημάτων τους:
- Άγχος -Φόβος για την έκβαση της κατάστασης της υγείας τους
- Θυμός
- Διαπραγμάτευση-Υποσχέσεις για πράγματα που θα πραγματοποιήσουν αν βελτιωθεί άμεσα η κατάσταση της υγείας τους
- Απογοήτευση από τη μη βελτίωση της υγείας τους
- Κατάθλιψη και έλλειψη ελπίδας για τη βελτίωση της κατάστασης της υγείας τους
- Αποδοχή της κατάστασης, προσπάθεια βελτίωσης της υγείας και συμμόρφωση με τις οδηγίες του νοσηλευτικού προσωπικού.
H ψυχολογική υποστήριξη δεν είναι απαραίτητη μονάχα για τους ασθενείς, αλλά και για κοντινά συγγενικά τους πρόσωπα. Με τον τρόπο αυτόν αυξάνεται έμμεσα το μέγιστο της συνεισφοράς που μπορεί να προσφερθεί από το οικογενειακό περιβάλλον του ασθενούς στο στάδιο αποκατάστασης.